در دنیای ترجمه، استفاده از ابزارهای CAT (Computer-Assisted Translation) مانند Trados Studio و memoQ به یکی از ملزومات تبدیل شده است. این ابزارها به مترجمان کمک میکنند تا کارایی خود را افزایش دهند و کیفیت ترجمهها را بهبود بخشند. یکی از ویژگیهای کلیدی این ابزارها، قابلیت ایجاد و مدیریت ترمبیس (Termbase) است. در این مقاله، به بررسی چگونگی ساخت ترمبیس در Trados Studio و memoQ خواهیم پرداخت.
بخش اول: ترمبیس چیست؟
ترمبیس، پایگاه دادهای است که شامل واژگان، عبارات و اصطلاحات تخصصی در یک زبان خاص است. این پایگاه داده به مترجمان کمک میکند تا از اصطلاحات صحیح و یکسان در طول پروژههای ترجمه استفاده کنند. ترمبیس به ویژه در ترجمههای فنی و تخصصی اهمیت دارد، زیرا نادرستی در استفاده از اصطلاحات میتواند منجر به سوءتفاهم یا اطلاعات نادرست شود.برای ساختن یک ترمبیس، شما میتوانید از ابزارهای مختلفی مانند SDL Trados Studio، memoQ، Wordfast و دیگر نرمافزارهای مشابه استفاده کنید.
برای ساختن یک ترمبیس در SDL Trados Studio، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. نصب و راهاندازی SDL MultiTerm
SDL MultiTerm نرمافزاری است که برای مدیریت ترمبیسها در SDL Trados Studio استفاده میشود. اگر MultiTerm را نصب نکردهاید، ابتدا آن را نصب کنید. پس از نصب، MultiTerm را باز کنید.اگر نیاز به آموزش نرم افزار SDL MultiTerm دارید کلیک کنید.
2. ایجاد ترمبیس جدید
برای ایجاد یک ترمبیس جدید:
- باز کردن MultiTerm:
- SDL MultiTerm را باز کنید.
- ایجاد ترمبیس جدید:
- از منوی بالا روی Home کلیک کنید.
- گزینه Create Termbase را انتخاب کنید.
- نامی برای ترمبیس خود انتخاب کنید و مسیری برای ذخیرهسازی مشخص کنید.
- تعریف ساختار ترمبیس:
- پس از نامگذاری، ویزارد MultiTerm باز میشود.
- در مرحله “Language Fields”، فیلدهای لازم را مانند زبانهای مبدأ و مقصد اضافه کنید.
- در مرحله “description Fields”، شما میتوانید فیلدهای بیشتری مانند تعریفها یا ملاحظات برای هر اصطلاح اضافه کنید.
- تنظیمات زبان:
- در بخش “Languages”، زبانهای مبدأ و مقصد خود را انتخاب کنید. به عنوان مثال، اگر انگلیسی به فارسی ترجمه میکنید، زبان انگلیسی را به عنوان Source Language و فارسی را به عنوان Target Language تنظیم کنید.
- ساخت ترمبیس:
- پس از تنظیمات فیلدها و زبانها، بر روی Finish کلیک کنید تا ترمبیس جدید ساخته شود.
3. افزودن اصطلاحات به ترمبیس
پس از ایجاد ترمبیس، اکنون میتوانید اصطلاحات را به آن اضافه کنید:
- در MultiTerm، از منوی Home گزینه Open Termbase را انتخاب کنید و ترمبیس تازه ساخته شده را باز کنید.
- روی گزینه Add New Entry یا کلید F3 کلیک کنید.
- در فیلدهای مربوطه اصطلاح مبدأ و مقصد را وارد کنید (به عنوان مثال، واژه انگلیسی و معادل فارسی آن).
- در صورت نیاز، میتوانید توضیحات یا توضیحات اضافی برای هر اصطلاح اضافه کنید.
- روی Save کلیک کنید تا اصطلاح ذخیره شود.
4. استفاده از ترمبیس در پروژههای SDL Trados Studio
پس از ایجاد ترمبیس و وارد کردن اصطلاحات:
- SDL Trados Studio را باز کنید.
- پروژهای که میخواهید ترمبیس در آن استفاده شود را باز کنید.
- به قسمت Project Settings بروید.
- در بخش Termbases، روی Use کلیک کنید و ترمبیس خود را انتخاب کنید.
- حالا هر زمان که در متن ترجمه یکی از اصطلاحات موجود در ترمبیس ظاهر شود، Trados به شما پیشنهاد میدهد که آن اصطلاح را به طور خودکار استفاده کنید.
5. بهروزرسانی ترمبیس
در هر زمانی میتوانید اصطلاحات جدید به ترمبیس اضافه کنید یا آن را ویرایش کنید. برای این کار، مجدداً MultiTerm را باز کرده و اصطلاحات جدید را به ترمبیس خود اضافه کنید.
نکات:
- شما میتوانید یک ترمبیس را به چندین پروژه متصل کنید.
- به یاد داشته باشید که ترمبیس باید مرتباً بهروزرسانی شود تا دقت و سازگاری ترجمهها حفظ شود.
با این مراحل، میتوانید یک ترمبیس کارآمد در SDL Trados Studio ایجاد و مدیریت کنید.
برای ساختن یک ترمبیس در memoQ، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. باز کردن memoQ
ابتدا نرمافزار memoQ را باز کنید و پروژهای را که میخواهید در آن از ترمبیس استفاده کنید، انتخاب کنید یا یک پروژه جدید ایجاد کنید.
2. ایجاد ترمبیس جدید
برای ایجاد یک ترمبیس جدید در memoQ:
- از منوی بالا:
- به تب Resource Console بروید.در پنجره باز شده سمت چپ روی گزینه Termbase کلیک کنید.
- روی گزینه Create/Use New کلیک کنید.
- ساخت ترمبیس جدید:
- یک نام برای ترمبیس خود انتخاب کنید.
- محل ذخیرهسازی را انتخاب کنید (میتوانید آن را به صورت محلی یا در یک سرور memoQ Cloud ذخیره کنید).
- روی OK کلیک کنید.
3. افزودن اصطلاحات به ترمبیس
پس از ایجاد ترمبیس، اکنون میتوانید اصطلاحات را به آن اضافه کنید:
- در پنجره ترمبیس، روی Add New کلیک کنید.
- در فیلد Source Term، اصطلاح مبدأ (مثلاً واژه انگلیسی) را وارد کنید.
- در فیلد Target Term، معادل آن در زبان مقصد (مثلاً واژه فارسی) را وارد کنید.
- در صورت نیاز، میتوانید توضیحات یا اطلاعات اضافی مانند تعریف، نوع واژه (اسم، فعل، صفت) و غیره را اضافه کنید.
- روی OK کلیک کنید تا اصطلاح ذخیره شود.
4. استفاده از ترمبیس در پروژههای memoQ
حالا که ترمبیس شما آماده است، باید آن را به پروژه ترجمه متصل کنید:
- پس از تعریف پروژه در سربرگ Project Home گزینه Termbase را کلیک کنید . از لیست نمایش داده شده ترمبیس های مورد نظر را فعال کنید پس از فعال نمودن ترمبیس،معانی لغت موجود در ترمبیس بصورت خودکار در پروژه نمایش داده می شود.
در تصویر فوق در سگمنت های نمایش داده شده کلماتی که به رنگ آبی هستند معانی انها در ترمبیس تشخیص داده شده و می توانید در پنجره سمت راست معنای هر لغت را مشاهده کنید.
5. بهروزرسانی و مدیریت ترمبیس
برای بهروزرسانی یا مدیریت ترمبیس، میتوانید به بخش Term bases در memoQ بروید و اصطلاحات جدید را اضافه یا ویرایش کنید. همچنین میتوانید فیلدهای بیشتری مانند دستهبندیها یا توضیحات برای هر اصطلاح تعریف کنید.
با دنبال کردن این مراحل، شما میتوانید یک ترمبیس کارآمد و حرفهای برای ترجمههای تخصصی خود ایجاد کنید.