فروشگاه فایلهای دیجیتال | ارائه کننده محصولات تخصصی
مدل نیروهای پنجگانه پورتر یک چارچوب تحلیلی است که برای ارزیابی جذابیت رقابتی یک صنعت استفاده می شود. این مدل توسط مایکل پورتر، استاد دانشگاه هاروارد، در کتاب خود با عنوان “استراتژی رقابتی: ساختار صنعت و رقابت” (۱۹۸۰) معرفی شد.
مدل نیروهای پنجگانه پورتر پنج عامل را شناسایی می کند که بر جذابیت رقابتی یک صنعت تأثیر می گذارد:
- رقابت موجود بین رقبای فعلی
- تهدید ورودی های جدید
- قدرت چانه زنی تامین کنندگان
- قدرت چانه زنی خریداران
- تهدید محصولات یا خدمات جایگزین
هر یک از این عوامل می تواند تأثیر مثبت یا منفی بر جذابیت رقابتی یک صنعت داشته باشد. به عنوان مثال، رقابت موجود بین رقبای فعلی می تواند منجر به کاهش قیمت ها و سودآوری شود. در مقابل، تهدید ورودی های جدید می تواند منجر به افزایش رقابت و کاهش قیمت ها شود.
مدیران می توانند از مدل نیروهای پنجگانه پورتر برای ارزیابی جذابیت رقابتی یک صنعت و توسعه استراتژی های رقابتی مناسب استفاده کنند.
در ادامه به بررسی هر یک از عوامل پنجگانه مدل نیروهای پورتر می پردازیم:
رقابت موجود بین رقبای فعلی
رقابت موجود بین رقبای فعلی یکی از مهمترین عواملی است که بر جذابیت رقابتی یک صنعت تأثیر می گذارد. رقابت شدید می تواند منجر به کاهش قیمت ها، کاهش سودآوری، و افزایش هزینه های بازاریابی شود.
عواملی که می توانند منجر به رقابت شدید شوند عبارتند از:
- تعداد رقبای زیاد
- مشابهت محصولات یا خدمات رقبا
- هزینه های متغیر بالایی که باعث می شود رقبا برای حفظ سهم بازار خود مجبور به کاهش قیمت ها شوند
تهدید ورودی های جدید
تهدید ورودی های جدید می تواند منجر به افزایش رقابت و کاهش قیمت ها شود. ورودی های جدید می تواند از طریق سرمایه گذاری داخلی توسط شرکت های موجود در صنعت یا از طریق سرمایه گذاری خارجی توسط شرکت های جدید ایجاد شود.
عواملی که می توانند منجر به تهدید ورودی های جدید شوند عبارتند از:
- هزینه های ورود پایین
- دسترسی آسان به منابع و فناوری
- قوانین و مقررات دولتی که ورود را تسهیل می کنند
قدرت چانه زنی تامین کنندگان
قدرت چانه زنی تامین کنندگان می تواند منجر به افزایش هزینه ها و کاهش سودآوری شود. تامین کنندگان با قدرت چانه زنی بالا می توانند قیمت های خود را افزایش دهند یا کیفیت محصولات یا خدمات خود را کاهش دهند.
عواملی که می توانند منجر به قدرت چانه زنی بالای تامین کنندگان شوند عبارتند از:
- تعداد تامین کنندگان محدود
- اهمیت محصولات یا خدمات تامین کنندگان برای شرکت ها
- هزینه های تغییر تامین کننده برای شرکت ها
قدرت چانه زنی خریداران
قدرت چانه زنی خریداران می تواند منجر به کاهش قیمت ها و کاهش سودآوری شود. خریداران با قدرت چانه زنی بالا می توانند قیمت ها را کاهش دهند یا خدمات اضافی را بدون پرداخت هزینه اضافی دریافت کنند.
عواملی که می توانند منجر به قدرت چانه زنی بالای خریداران شوند عبارتند از:
- تعداد خریداران محدود
- اهمیت محصولات یا خدمات شرکت ها برای خریداران
- هزینه های تغییر تامین کننده برای خریداران
تهدید محصولات یا خدمات جایگزین
تهدید محصولات یا خدمات جایگزین می تواند منجر به کاهش قیمت ها و کاهش سودآوری شود. محصولات یا خدمات جایگزین می توانند نیازهای مشتریان را به طور موثرتری برآورده کنند و قیمت های پایین تری را ارائه دهند.
عواملی که می توانند منجر به تهدید محصولات یا خدمات جایگزین شوند عبارتند از:
- وجود محصولات یا خدمات جایگزین با کیفیت بالا
- قیمت های پایین محصولات یا خدمات جایگزین
- هزینه های تغییر برای مشتریان
مدیران می توانند با درک عوامل پنجگانه مدل نیروهای پورتر، استراتژی های رقابتی مناسبی را برای بهبود موقعیت خود در بازار اتخاذ کنند.
