فروشگاه فایلهای دیجیتال | ارائه کننده محصولات و محتوای مجازی
در دنیای کسب‌وکار، عباراتی مانند “فکر می‌کنم باید این کار را انجام دهیم” یا “این نظر من است” به سرعت در حال منسوخ شدن هستند، زیرا شرکت‌های بیشتری رویکرد تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را در پیش گرفته‌اند.
در کسب‌وکارهای امروزی، تصمیم‌گیری‌های بر اساس حس یا شهود شخصی به سرعت در حال از بین رفتن است و شرکت‌ها بیشتر به سمت رویکردهای مبتنی بر داده حرکت می‌کنند. تصمیم‌گیری مبتنی بر داده (Data-Driven Decision-Making) فرآیندی است که در آن تصمیمات کسب‌وکار به‌طور کامل بر اساس تحلیل داده‌ها و اطلاعات دقیق گرفته می‌شوند، نه بر اساس احساسات شخصی، تجربیات گذشته یا نظرات غیرمستند.
در این رویکرد، داده‌ها به عنوان قلب و روح تصمیم‌گیری عمل می‌کنند و با استفاده از ابزارهای هوش تجاری (BI) تحلیل می‌شوند. این فرآیند شامل جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل آن‌ها و استخراج بینش‌های ارزشمند برای تصمیم‌گیری آگاهانه است.
تصمیم‌گیری مبتنی بر داده در کسب‌وکار
این رویکرد می‌تواند در هر بخشی از کسب‌وکار، مانند توسعه محصول، استراتژی بازاریابی، ارتباطات و حفظ مشتریان، مدیریت فرآیندها یا منابع انسانی مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس بررسی “فرهنگ داده” BARC در سال 2023، 74٪ از شرکت‌های برتر به تصمیم‌گیری مبتنی بر داده اعتماد دارند.
رویکرد مبتنی بر داده تضمین می‌کند که تصمیمات با شواهد واقعی پشتیبانی می‌شوند که این امر تعصبات و نقاط کور را کاهش داده و منجر به نتایج دقیق‌تر و مؤثرتری می‌شود. علاوه بر این، این رویکرد به عملیات سریع‌تر و چابک‌تر منجر می‌شود زیرا هر تصمیم را می‌توان با ارائه حقایق و ارقام به ذینفعان توجیه کرد، به جای دفاع از ایده‌ها با نظرات شخصی.
مثال‌هایی از تصمیم‌گیری مبتنی بر داده
بخش‌های مختلفی در کسب‌وکار وجود دارند که می‌توانند از داده‌ها برای تصمیم‌گیری‌های سریع‌تر و آگاهانه‌تر استفاده کنند. بیشتر این فرآیندها هم‌اکنون نیز داده‌هایی تولید می‌کنند، بنابراین با پیاده‌سازی ابزارهای مناسب هوش تجاری و توسعه فرهنگ داده، هر بخش می‌تواند پتانسیل بیشتری را آزاد کند. در اینجا چند نمونه از فرآیندهای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده آورده شده است:
تحلیل مالی مبتنی بر داده
با جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مالی، کسب‌وکارها می‌توانند به‌خوبی خطرات احتمالی را شناسایی کرده و استراتژی‌هایی مبتنی بر داده برای کاهش آن‌ها توسعه دهند.
بازاریابی مبتنی بر داده
فروش‌های خرده‌فروشی و به‌ویژه تجارت الکترونیک داده‌های بسیاری تولید می‌کنند که می‌توان از آن‌ها برای استخراج بینش‌های بازاریابی ارزشمند استفاده کرد.
عملیات کسب‌وکار مبتنی بر داده
رویکرد داده‌محور می‌تواند نقاط ضعف زنجیره تأمین را تحلیل کرده و ناکارآمدی‌ها را از بین ببرد، سطوح موجودی را بهینه‌سازی کند و زمان تحویل را بهبود بخشد.
مدیریت محصول مبتنی بر داده
تحلیل بازخورد مشتریان، روندهای بازار، عملکرد فروش و فعالیت‌های رقبا می‌تواند به بهبود طراحی محصولات کمک کند.
تحلیل فروش مبتنی بر داده
جمع‌آوری و تحلیل داده‌های فروش می‌تواند بینش‌های ارزشمندی برای بهینه‌سازی استراتژی فروش ارائه دهد.
مزایای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده
در مطالعه‌ای در سال 2024 توسط Wavestone، 87.9٪ از کسب‌وکارهای مورد بررسی اعلام کردند که سرمایه‌گذاری در داده‌ها و تحلیل‌ها اولویت بالایی برای آن‌ها دارد.
- تصمیم‌گیری بهتر: تصمیم‌گیری مبتنی بر داده عدم قطعیت، تعصب شخصی و زمان جلسات را کاهش می‌دهد.
- بهینه‌سازی منابع: داده‌ها می‌توانند راه‌های کارآمدتری برای استفاده از منابع نشان دهند و بازگشت سرمایه را افزایش دهند.
- شناسایی ریسک‌ها: داده‌ها می‌توانند زودتر خطرات و چالش‌ها را آشکار کنند.
- کشف فرصت‌های پنهان: داده‌ها می‌توانند الگوهایی را نشان دهند که ممکن است نادیده گرفته شده باشند.
- بهبود تجربه مشتری: با استفاده از رویکرد داده‌محور، می‌توانید نیازهای مشتریان را بهتر برآورده کنید.
چگونه یک کسب‌وکار داده‌محور شویم؟
اگر می‌خواهید تصمیمات مبتنی بر داده را در کسب‌وکار خود پیاده‌سازی کنید، به دو مؤلفه نیاز دارید: پیاده‌سازی فناوری و پرورش فرهنگ داده‌محور.
مرحله 1: اهداف و نیازهای خود را مشخص کنید
قبل از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های داده، باید اهداف و الزامات داده‌ای سازمان خود را مشخص کنید.
مرحله 2: ساخت زیرساخت داده‌های شما
یک کسب‌وکار داده‌محور باید زیرساخت مدرنی از ابزارهای هوش تجاری (BI) داشته باشد که شامل چندین مؤلفه است:
- منابع داده: هر پایگاه داده‌ای که داده‌های مربوط به عملیات شما را ثبت و ذخیره می‌کند – از داده‌های CRM و گزارش‌های تولیدی گرفته تا تحلیل‌های وب یا حتی صفحات اکسل.
- انبار داده: یک سیستم متمرکز که داده‌ها را از چندین منبع مختلف جمع‌آوری و ذخیره می‌کند، و این امر دسترسی و تحلیل همه آن‌ها را در یک مکان آسان می‌کند. انبارهای داده می‌توانند به صورت محلی (مثلاً SQL Server) یا ابری (مثلاً Microsoft Azure) باشند.
- ابزارهای BI: راهکارهای نرم‌افزاری که به انبارهای داده متصل شده و داده‌ها را به گونه‌ای تغییر داده و بصری‌سازی می‌کنند که قابل تحلیل توسط کاربران باشند.
همه این مؤلفه‌ها برای ایجاد یک کسب‌وکار داده‌محور ضروری هستند. داشتن یک پایپلاین داده قوی بین منابع داده و انبارهای داده، به‌روزرسانی سریع و کیفیت بالای داده‌ها را تضمین می‌کند. به همان اندازه، انتخاب ابزارهای BI مهم است، زیرا این ابزارها اصلی‌ترین روش تعامل کاربران با داده‌ها هستند.
محبوب‌ترین ابزار BI Power BI است که بخشی از پلتفرم تحلیلی Microsoft Fabric است. این ابزار به راحتی با تقریباً هر منبع داده‌ای یکپارچه می‌شود و می‌تواند مجموعه داده‌های بزرگ و پیچیده را مدیریت کند. Power BI قابلیت‌های بی‌نظیری برای تغییر و تحلیل داده‌ها دارد، به لطف Power Query، و داده‌ها را می‌توان به صورت گزارش‌ها و داشبوردهای تعاملی و کاربرپسند بصری‌سازی کرد. این گزارش‌ها به‌راحتی با کشیدن و رها کردن (drag-and-drop) عناصر قابل ایجاد هستند و به سرعت با تیم به اشتراک گذاشته می‌شوند.
مرحله 3: ایجاد فرهنگ داده در کسب‌وکار شما
پس از ساخت زیرساخت داده، مرحله چالش‌برانگیز بعدی این است که تیم شما شروع به استفاده از داده‌ها در کار روزانه خود کنند. برای بیشتر افراد، هرگونه تغییری در جریان کاری فعلی‌شان چالش‌برانگیز است، بنابراین متقاعد کردن آن‌ها به پیروی از رویکرد داده‌محور می‌تواند سخت باشد. افزایش نرخ پذیرش ابزارهای BI مستقیماً بازگشت سرمایه (ROI) از زیرساخت داده شما را افزایش می‌دهد.
به همین دلیل، مهم است که یک فرهنگ سازمانی ایجاد کنید که تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها به یک هنجار تبدیل شود، نه یک استثنا. یک فرهنگ داده قوی، کارکنان را تشویق می‌کند تا قبل از تصمیم‌گیری، داده‌ها را کاوش و تحلیل کنند و آن‌ها را با ابزارها و دانش لازم برای استفاده روزانه از داده‌ها توانمند می‌سازد.
برای تقویت یک فرهنگ داده قوی در سازمان خود، باید تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را در همه سطوح پیاده‌سازی کرده و آموزش‌های لازم برای یادگیری داده‌ها و سواد داده را به کارکنانتان ارائه دهید. علاوه بر این، اگر گزارش‌هایی که کارکنان استفاده می‌کنند به‌راحتی قابل کاوش باشند و تجربه کاربری لذت‌بخشی را ارائه دهند، احتمالاً کارکنان بیشتری داده‌ها را در کار خود استفاده خواهند کرد. به عنوان مثال، ZoomCharts Experience Reports تجربه‌ای ساده و جذاب از کاوش داده‌ها را فراهم می‌کنند.
مثال واقعی از تصمیم‌گیری مبتنی بر داده
یکی از بهترین مثال‌های واقعی از کاربرد تصمیم‌گیری مبتنی بر داده، شرکت آمازون است. آمازون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تجارت الکترونیک جهان است که داده را به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین ابزارهای خود در همه جوانب کسب‌وکار استفاده می‌کند. در ادامه نحوه استفاده آمازون از داده‌ها برای تصمیم‌گیری و نتایج آن را بررسی می‌کنیم:
چگونه آمازون از داده‌ها برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند؟
آمازون با داشتن میلیون‌ها مشتری و تراکنش روزانه، حجم عظیمی از داده‌های مربوط به رفتار مشتریان، الگوهای خرید، جستجوها، نظرات و بازدیدهای صفحات محصول جمع‌آوری می‌کند. این شرکت از این داده‌ها برای تحلیل دقیق استفاده کرده و از ابزارهای هوش تجاری (BI) برای اتخاذ تصمیمات تجاری استفاده می‌کند.
برخی از کاربردهای داده در آمازون شامل موارد زیر است:
- پیشنهادات محصول: آمازون با تحلیل داده‌های خرید قبلی و جستجوهای کاربران، سیستم توصیه‌گر پیشرفته‌ای را طراحی کرده است که به کاربران محصولات مرتبط و جذاب را پیشنهاد می‌دهد. این سیستم بر اساس داده‌ها نه تنها تجربه خرید را بهبود می‌بخشد، بلکه فروش آمازون را به طرز چشمگیری افزایش داده است.
- مدیریت زنجیره تأمین: آمازون با استفاده از داده‌ها، به‌طور مداوم زنجیره تأمین خود را بهینه‌سازی می‌کند. با تحلیل داده‌های مربوط به تقاضا، موجودی و تدارکات، آمازون می‌تواند کالاها را در زمان و مکان درست در انبارهای خود ذخیره کرده و ارسال‌های سریع‌تری انجام دهد. این کار به کاهش هزینه‌ها و بهبود تجربه مشتری کمک کرده است.
- مدیریت قیمت‌گذاری: آمازون از تحلیل داده‌ها برای تنظیم پویا قیمت‌های محصولات استفاده می‌کند. بر اساس رفتار مشتریان، قیمت‌های رقبا و تقاضا، آمازون می‌تواند قیمت‌ها را به صورت لحظه‌ای تنظیم کند تا همزمان با افزایش فروش، سودآوری را نیز به حداکثر برساند.
- تحلیل بازخورد مشتریان: این شرکت به طور مداوم نظرات و بازخوردهای مشتریان را تحلیل می‌کند تا مشکلات محصولات یا خدمات خود را شناسایی کرده و بهبودهای لازم را اعمال کند. این تحلیل‌ها به تصمیم‌گیری درباره توسعه محصولات جدید، بهبود رابط کاربری و خدمات پس از فروش کمک می‌کند.
نتایج تصمیم‌گیری مبتنی بر داده در آمازون
استفاده گسترده از داده‌ها به آمازون کمک کرده تا:
- افزایش فروش: سیستم توصیه‌گر آمازون باعث شده است که بسیاری از مشتریان محصولات بیشتری بخرند که قبلاً به آن‌ها فکر نکرده بودند. این روش به افزایش قابل‌توجه درآمد شرکت منجر شده است.
- بهبود تجربه مشتری: با استفاده از داده‌ها برای بهینه‌سازی زنجیره تأمین و ارسال سریع‌تر محصولات، آمازون توانسته رضایت مشتریان را بهبود ببخشد.
- مدیریت کارآمدتر: استفاده از داده‌ها برای بهینه‌سازی زنجیره تأمین و مدیریت موجودی‌ها باعث کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد شرکت شده است.
- افزایش انعطاف‌پذیری: تحلیل داده‌ها به آمازون اجازه داده است تا به تغییرات بازار و رفتار مشتریان سریع‌تر واکنش نشان دهد و رقابت‌پذیری خود را حفظ کند.
اگر کسب و کاری در حوزه های مختلف دارید و قصد شروع تحلیل داده های موجود را دراید می توانید از داشبوردهای آماده و حرفه ای ما بهره مند شوید.
جمع‌بندی
آمازون به عنوان یک مثال برجسته از شرکتی که از تصمیم‌گیری مبتنی بر داده استفاده می‌کند، نشان می‌دهد که چگونه داده‌ها می‌توانند به بهبود تصمیم‌گیری‌های تجاری، افزایش کارایی و بهبود تجربه مشتری منجر شوند. با ایجاد فرهنگ داده‌محور در سازمان‌ها و استفاده از ابزارهای هوش تجاری مناسب، هر کسب‌وکاری می‌تواند از مزایای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده بهره‌مند شود.
